ႏွာေခါင္းေသြးယိုျခင္းအေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ

ႏွာေခါင္းေသြးယိုျခင္းအေၾကာင္းသိေကာင္းစရာ (ဗဟုသုတ)

ႏွာေခါင္းေသြးလွ်ံၿခင္းဆိုတာဟာ ႏွာေယာင္ nostrils တေလ်ာက္ မွ ေသြးေတြစီးက်လာၿခင္းကို ဆိုလိုပါတယ္ ။
ႏွာေခါင္းေသြး လွ်ံၿခင္း ၂ မ်ိဳး ရွိပါတယ္ ။ တစ္မ်ိဳးကေတာ့ အေရွ႔ပိုင္းanterior လို႔ေခၚၿပီး သူကေတာ့ အၿဖစ္မ်ားပါ
တယ္ ။ ေနာက္တစ္မိ်ဳးကေတာ့ အေနာက္ပိုင္း posterior လို႔ေခၚပါတယ္ ။ သူကေတာ့ အၿဖစ္နဲေလ့ရွိၿပီး ေဆးကုသ
မႈလိုအပ္တဲ့ အမ်ိဳးအစားမ်ိဳး ၿဖစ္ပါတယ္ ။

 

တခါတရံ အလြန္ဆိုး၀ါးၿပင္းထန္တဲ့အခါမွာ ေသြးေတြဟာ ႏွာတြင္းမ်က္ရည္လမ္းေၾကာင္း nasolacrimal duct မွ
ထြက္ရွိလာၿပီး မ်က္လံုးကေနေတာင္ေသြးေတြထြက္ရွိႏိုင္ပါတယ္ ။ ေသြးေတြနဲ႔ ခဲေနတဲ့ေသြးေတြဟာ အစာ
အိမ္ထဲကိုေရာက္ရွိႏိုင္ၿပီး ပ်ိဳ႔တာေတြ အန္တာေတြ ၿဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္ ။ ဒီကေနတဆင့္ ေသႏိုင္တာကေတာ့
ရွားပါးၿပီး ၁၉၉၉ ခုႏွစ္မွာ U.S မွာ ၂.၄ မီလီယံ ေသဆံုးမႈမွာ ၄ ေယာက္သာလွ်င္ေတြ႔ရပါတယ္ ။

ဘာေၾကာင့္လူေတြ ႏွာေခါင္းေသြးလွ်ံၿခင္း ခံစားရသလဲ။ ႏွာေခါင္းဆိုတာဟာ ခႏၶာကိုယ္မွာ ေသြးေၾကာေတြ
လြန္စြာ ရွုပ္ေထြးမ်ားၿပားတဲ့ အစိတ္အပိုင္း ၿဖစ္ပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ႏွာေခါင္းကို နဲနဲေလးၿဖစ္ၿဖစ္ထိခိုက္မိတာနဲ႔
အခန္႔မသင့္ရင္ nasal injury ရၿပီး ေသြးထြက္ႏိုင္ပါတယ္ ။ အကယ္၍ ႏွာေခါင္းနံရံဟာ ေၿခာက္ေသြ႔ေနမယ္
ကြဲအက္ေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ထိခိုက္မိၿပီး တၿပိဳင္နက္ရုတ္တရက္ခ်က္ၿခင္း ေသြးထြက္လာႏိုင္ပါတယ္ ။ ေၿခာက္ေသြ႔
ပူၿပင္းတဲ့ ေဒသေတြမွာအၿဖစ္မ်ားေလ့ရွိၿပီး ေဆာင္ရာသီေတြမွာ တိုက္တဲ့ေလကလည္း ေၿခာက္ေသြ႔ေနမယ္
ပူေႏြးေနမယ္ ဥပမာ အိမ္ထဲက heater ေတြကထြက္တဲ့ ေလပူေတြကေနတဆင့္ ႏွာေခါင္းေသြးယိုတာ ခံစားရႏိုင္ပါ
တယ္ ။ အကယ္၍ လူေတြက ေသြးခဲတာကို တားဆီးေပးတဲ့ ေဆးေတြ ဥပမာ ေသြးက်ဲေဆးေတြၿဖစ္တဲ့ warfarin ,
aspirin နဲ႔အၿခားအေရာင္က်ေဆးေတြကို ေသာက္သံုးေနတဲ့လူေတြက ပိုၿပီးအၿဖစ္မ်ားေလ့ရွိပါတယ္။ အဲဒီလိုအေၿခ
အေနမွာ နဲနဲေလးထိခိုက္မိတာေတာင္မွ ေသြးထြက္ၿခင္းက ၿဖစ္ေပၚလာႏိုင္ပါတယ္ ။
ႏွာေခါင္းေသြးယိုၿခင္း ၿဖစ္ပြားမႈႏွုန္းဟာ ေအးတဲ့ေဆာင္လရာသီေတြမွာ ပိုမ်ားၿပီး အသက္ရွုလမ္း ေၾကာင္း
ဆိုင္ရာပိုး၀င္ ေနတဲ့အေၿခအေနမွာ (Respiratory tract infections)ပို အၿဖစ္မ်ားပါတယ္ ။ တခါတရံမွာလည္း
အၿပင္ဖက္ေအးတဲ့ေနရာကေန အိမ္အတြင္းပိုင္း ပူေႏြး ေၿခာက္ေသြ႔တဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ကို ရုတ္တရက္
၀င္ေရာက္လာတဲ့ အေၿခအေနမွာႏွာေခါင္းေသြးလွ်ံၿခင္း ၿဖစ္ပြားႏိုင္ပါတယ္ ။
ႏွာေခါင္းေသြးယိုၿခင္းကို ျဖစ္ေစတဲ့အခ်က္ေတြ ။
# ပိုး၀င္ၿခင္း
# ကိုယ့္ဘာသာႏွာေခါင္းကို ကလိရာကေနထိလိုက္မိၿခင္း
# ယားယံၿခင္း ႏွင့္ ယားယံၿခင္းမရွိေသာႏွာမႊန္ ၿခင္း ႏွာရည္ယိုၿခင္း
# ေသြးေပါင္ခ်ိန္မ်ားၿခင္း (High blood pressure)
# ေသြးကို က်ဲေစတဲ့ ေဆးေတြေသာက္သံုးၿခင္း ( Aspirin, Warfarin , etc,.)
# အရက္အလြန္အကၽြံေသာက္သံုးၿခင္း
# တၿခား ရွားပါးတဲ့အခ်က္ေတြကေတာ့ က်ဴမာေတြ(Tumors) နဲ႔ မ်ိဴးရိုးလိုက္တဲ့ ေသြးေရာဂါေတြ ပဲၿဖစ္ပါတယ္။
ႏွာေခါင္းေသြး လွ်ံရင္ ဘာလုပ္မလည္း ။
ႏွာေခါင္း ေသြးယိုၿပီဆိုရင္ အရင္ဆံုးၿပဳလုပ္ရမွာကေတာ့ စိတ္မလႈပ္ရွားပါနဲ႔ ။ စိတ္ၿငိမ္ၿငိမ္ထားပါ ။ တစ္ခ်ိဳ႔
ႏွာေခါင္းေသြး ယိုၿခင္း ဟာ တကယ္ ၿဖစ္ေနတာထက္ ပိုဆိုးသေယာင္ထင္ရတတ္ပါတယ္ ။ ႏွာေခါင္းေသြး
ယိုၿခင္း အမ်ားစုဟာ မိမိဘာသာ အိမ္မွာပဲ ကုသလို႔ရပါတယ္ ။ အကယ္၍ သင္ ႏွာေခါင္းေသြး ယိုၿပီဆိုလွ်င္
ပထမဆံုးထိုင္လိုက္ပါ ။ ၿပီးရင္ေရွ႔ဘက္ကို ခႏၶာကိုယ္ကို အနည္းငယ္ ယိုင္လိုက္ပါ ။ သင့္ ရဲ႕ ဦးေခါင္းဟာ
သင့္ ႏွလံုးရဲ႕႔ အထက္မွာ ရွိေနၿခင္းက ႏွာေခါင္းထဲက ေသြးယိုၿခင္းကို နည္းပါးေစပါတယ္ ။ အေရွ႔ဖက္ကို
ယိုင္လိုက္ၿခင္းအား ၿဖင့္ ႏွာေခါင္းထဲက ေသြးေတြဟာ လည္ေခ်ာင္းထဲ၀င္မယ့္အစား ႏွာခါင္းထဲက ထြက္သြား
ေစပါတယ္ ။ အကယ္၍ သင္ေနာက္ကို လွန္မိမယ္ဆိုရင္ေတာ့ သင္ဟာ ေသြးေတြကို မ်ိဳခ်မိမွာပါပဲ ။ ဒါဆိုရင္
ေတာ့ ပ်ိဳ႕တာေတြ အန္တာေတြ ၀မ္းသြားတာေတြျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္ ။
သင့္ရဲ႔လက္မလက္ညိဳးကို ေပ်ာ့ေပ်ာင္းတဲ့ အေနအထားနဲ႔ သင့္ႏွာေခါင္းထဲက ေသြးေတြကို ေၿဖးညွင္းစြာ ညွစ္
ထုတ္ပါ ။ ညွစ္ရမယ့္ေနရာကေတာ့ သင့္ႏွာေခါင္းရဲ႕အဆံုးပိုင္းနဲ႔ မာေက်ာၿပီး အရိုးပံုစံ ရွိတဲ့ ေနရာ ၾကားထဲမွာပါပဲ။
သင့္ႏွာေခါင္းကို ေသြးေတြထြက္တာ ရပ္တဲ့အထိ ကိုင္ထားပါ ။ အနည္းဆံုး ၅မိနစ္ေလာက္ေပါ့ ။ ေသြးေတြဆက္
ထြက္ေနတုန္းပဲဆို ရင္ေတာ့ ေနာက္ထပ္ ၁၀မိနစ္ေလာက္ထိ ဆက္ကိုင္ထားလိုက္ပါ ။
ဒါ့အၿပင္ ႏွာေခါင္းေပၚကို ေရခဲတံုး ၊ ေရခဲ၀တ္လည္းတင္ေပးႏိုင္ပါတယ္ ။ ေသြးထြက္တာရပ္သြားၿပီဆုိရင္ေတာ့
ေသြးထပ္ထြက္ ေစမည့္အၿပဳအမႈမ်ားကို ေရွာင္ပါ ။ ဥပမာ ႏွာေခါင္းကို ထိခိုက္မိၿခင္း အေရွ႔ဖက္ကိုခႏၶာကိုယ္ကို
ဆက္ ယိုင္ေနၿခင္းတို႔ ပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။
ႏွာေခါင္းေသြးလွ်ံ ၿခင္းထပ္မၿဖစ္ရေအာင္ဘယ္လိုကာကြယ္မလဲ ။

၁။ အိမ္သို႔ၿပန္ၿပီး အနားယူပါ ။ ဦးေခါင္းကို ၃၀ မွ ၄၅ ဒီဂရီသို႔ၿမွင့္ထားပါ ။

၂ ။ ႏွာေခါင္းထဲသို႔ မည္သည့္အရာမွ ထိုးထည့္ၿခင္း မၿပဳပါနဲ႔ ။

၃ ။ ႏွာေခ်ခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ပါးစပ္ကိုဟထားပါ ။ ဒါဆိုရင္ေလေတြက ႏွာေခါင္းကေနမထြက္ပဲ ပါးစပ္ကေန
ထြက္သြားမွာၿဖစ္ပါတယ္ ။

၄ ။ ၀မ္းခ်ဳပ္မခံပါနဲ႔ ( ၀မ္းခ်ဳပ္လို႔ ညွစ္ရတဲ့အခါမွာ ၀မ္းဗိုက္အတြင္း ဖိအားမ်ားလာၿခင္း
Intra-abdominal pressure တက္လာတဲ့အခါ ေသြးေတြကိုညွစ္ထုတ္သလို ၿဖစ္တဲ့အတြက္ ေသြးၿပန္လွ်ံႏိုင္တဲ့
အတြက္ပါ ။ )

၅ ။ သင့္ရဲ႔ ဦးေခါင္းကို ႏွလံုးရဲ႔အထက္မွာ ရွိေနပါေစ ။

၆ ။ ေဆးလိပ္ လံုး၀မေသာက္ပါနဲ႔ ။

၇ ။ ၂၄ နာရီအတြင္း ပူလြန္းတဲ့ အရည္ေတြမေသာက္ပါနဲ႔ ။ ေအးေသာ ေပ်ာ့ေသာအစာမ်ားသာစားပါ ။

၈ ။ Aspirin , Ibuprofen , Clopidogrel bisulfate နဲ႔ Warfarin ကဲ့သို႔ေဆးေတြကို ေရွာင္ပါ ။ ဆရာ၀န္က
ညႊန္ၾကားထားတယ္ဆိုရင္ ဆရာ၀န္ကို ဆက္သြယ္ၿပီး ေဆးေသာက္တာ ရပ္သင့္ မရပ္သင့္ အၾကံဥာဏ္ေတာင္းပါ။

၉ ။ အကယ္၍ ေသြးၿပန္ယိုလာခဲ့လွ်င္ႏွာေခါင္းထဲက ေသြးခဲေတြကို လက္မ လက္ညွိဳးနဲ႔ ညွစ္ထုတ္ၿခင္းအားၿဖင့္
ဖယ္ရွားပါ ။ ယာယီအားၿဖင့္ Afrin သို႔မဟုတ္ Neo-Synephrineကဲ့သို႔ စပေရးေတြကို သံုးႏိုင္ပါတယ္ ။
ဒီစပေရးေတြက ေသြးေၾကာေတြကို က်ဥ္းေစၿပီး ေသြးေပါင္ခ်ိန္ေတြတက္ေနရင္ေတာ့မသံုးသင့္ပါဘူး ။

၁၀ ။ အကယ္၍ ေသြးမရပ္ေသးဘူးဆိုရင္ ဆရာ၀န္ရဲ႔ ကုသမႈကို စနစ္တက်ခံယူပါ။
By:: http://www.mmcfamily.org/forum/topics/3003595:Topic:1213758