သိထားသင့္ပါတဲ႔ အစာနွင္႕ဓာတ္မတည္႕ျခင္း အေၾကာင္း

(အစာနွင္႕ဓာတ္မတည္႕ၿခင္း)Food allergy
 By Nang Kha Yea on 02.11.2012

အစားအစာႏွင့္ ဓာတ္မတည့္ျခင္းဟူေသာ ျပသနာသည္ အလြန္ အေရးႀကီးေသာ က်န္းမာ ေရး ျပသနာ တစ္ခုလို ့ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

အစားအစာတစ္ခုကို စားလိုက္တဲ့အခါ အဲဒီလူရဲ့ ခုခံအားစနစ္က တံု ့့ျပန္ တိုက္ခိုက္မႈ ျဖစ္လာေစခဲ့လွ်င္ အဲဒါကို အစားအစာနွင့္ ဓာတ္မတည့္ျခင္း Food Allergy လို ့ ေခၚပါ တယ္။

ဓာတ္မတည့္မႈ ျဖစ္ေစေသာ အစားအစာထဲမွာ ပါ၀င္ေနတဲ့ အသားဓာတ္ ပရိုတိန္းေၾကာင့္ ဓာတ္မတည့္သည့္ ျပသနာမ်ား ျဖစ္ေပၚ လာရျခင္း ျဖစ္တယ္။ အဲဒီ အသားဓာတ္ကို Food Allergy လို ့ေခၚတယ္။

Antibody ဆိုတာကေတာ့ ခႏၶာကိုယ္မွ ထုတ္လုပ္ေသာ အသားဓာတ္ တစ္မ်ိဳး ျဖစ္ၿပီး ျပင္ပ မွ ၀င္လာေသာ ပစၥည္း Allergen ကို ဖ်က္ဆီးေပးေသာ ပစၥည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ခုခံအားစနစ္ထဲမွာ ပါ၀င္ေသာ ကလာပ္စည္းမ်ားသည္ ဓာတ္မတည့္မႈ ျဖစ္ေပၚတဲ့အခါ ေရာင္ရမ္းျခင္း၊ ယားယံျခင္း၊ ေသြးေၾကာ မ်ားအား က်ယ္ေစျခင္း၊ အဖုအပိမ့္မ်ားထျခင္း၊ ေသြးဖိအားမ်ား က်ေစျခင္း တို ့ကို ျဖစ္ေစေသာ ပစၥည္းတစ္ခု ထုတ္လုပ္ ပါတယ္။ အဲဒီပစၥည္းကို Histamine လို ့ေခၚပါတယ္။

အစားအစာႏွင့္ ဓာတ္မတည့္ ျဖစ္ျခင္းကို ကမၻာေပၚရွိ လူအမ်ားစု ခံစားရေလ့ရွိပါတယ္။ ကိန္းဂဏန္းအရ ေျပာရလွ်င္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံသားမ်ားအတြင္း လူ ၁၀၀ လွ်င္ ၁ ေယာက္ မွ ၂ ေယာက္သည္ အစားအစာနွင့္ ဓာတ္မတည့္မႈ ျပသနာကို ခံစားေနရပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ Food intolerance ဆုိတဲ့ စကားလံုးလည္း ရွိပါေသးတယ္။ ဒီမွာေတာ့ အဲဒီ အစာကို စားမိတဲ့သူဟာ ဓာတ္တံု ့ ျပန္မႈ ေတြ ျဖစ္ေသာ္လည္း ခႏၶာကိုယ္ရဲ့ ခုခံစြမ္းအားကို ထိခိုက္ျခင္း မရွိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ food allergy နဲ ့ food intolerance ကို ခဲြျခား သိဖို ့ လိုပါတယ္။

နမူနာအားျဖင့္ ေျပာရလွ်င္ အခ်ိဳ ့ေသာသူမ်ား ဥပမာ အာရွတိုက္မွ လူအမ်ားစုသည္ ႏြားႏို ့ကိုေသာက္လွ်င္ ၀မ္းပ်က္တတ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ႏြားႏို ့ထဲမွာ ပါ၀င္ေသာ Lactose လက္တို ့စ္ ဆိုတဲ့ ပစၥည္းကို ခံႏိုင္ရည္ မရွိလို ့ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလူေတြမွာ လက္တို ့စ္ကို ေခ်ဖ်က္ ႏိုင္သည့္ အင္ဇိုင္း မရွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏြားႏို ့ႏွင့္ ႏို ့ထြက္ပစၥည္းမ်ား ကို စားမိတဲ့အခါ ေလပြျခင္း၊ ဗိုက္ေအာင့္သလို ျဖစ္ျခင္း၊ ဗိုက္ကယ္ျခင္း၊ ၀မ္းပ်က္ျခင္း စတဲ့ လကၡဏာမ်ား ခံစားရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

အလားတူပဲ ဒိန္ခဲႏွင့္ ၀ိုင္နီထဲမွာပါေသာ တိုင္ရာမင္း Tyamine ေၾကာင့္ အဲဒီ အစားအစာ ေတြကို စားေသာက္မိတဲ့လူေတြဟာ ေခါင္းကိုက္ ေ၀ဒနာကို ခံစားရတတ္ပါတယ္။

Food Allergy မွာကေတာ့ ခုခံအားစနစ္ကို ထိခိုက္ေစတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ တံု ့ျပန္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ Histamine ဟူေသာ ဓာတ္ပစၥည္း ထြက္လာပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ အတြင္း Histamine ထြက္ေစေသာ ကလပ္စည္းမ်ား Mast cell အေတြ ့ရမ်ားတဲ့ ေနရာ မ်ားကေတာ့ ႏွာေခါင္း၊ လည္ေခ်ာင္း၊ အဆုတ္၊ အေရျပား၊ အစာအိမ္ႏွင့္ အူလမ္းေၾကာင္း တေလွ်ာက္ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ Food Allergy ျဖစ္တဲ့အခါ အဲဒီေနရာေတြမွာ Histamine ေတြ ထြက္လာတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ေ၀ဒနာ လကၡဏာေတြ ခံစားရႏိုင္ပါတယ္။

ပါးစပ္
လွ်ာႏွင့္ ႏႈတ္ခမ္းမ်ား ေရာင္ရမ္းျခင္း၊ ႏႈတ္ခမ္းမ်ား ယားယံျခင္း

အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္း
တရႊီရႊီ ျမည္သံ ၾကားရျခင္း၊ အသက္ရႈ ခက္ခဲျခင္း၊ ပန္းနာ ရင္က်ပ္ သေဘာမ်ိဳး ခံစားရျခင္း၊

အစာေျခ လမ္းေၾကာင္း
ဗိုက္ေအာင့္ျခင္း၊ အန္ျခင္း၊ ၀မ္းေလွ်ာျခင္း

အေရျပား
အဖုအပိမ့္မ်ားထျခင္း၊ အနီကြက္မ်ား ထျခင္း၊ ယားယံျခင္း၊ ၀ဲႏွင္းခူလို ပံုစံမ်ိဳး ခံစားရျခင္း၊

Food Allergy ျဖစ္ၿပီး အဆိုးဆံုး တံု ့ျပန္မႈကေတာ့ Anaphylaxis ဟုေခၚေသာ အသက္ အႏၱရာယ္ ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ ေသြးလန္ ့ျခင္း လကၡဏာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေျခအေန ေရာက္သြား ရင္ ႏွလံုးနဲ ့ ခႏၶာကိုယ္ အႏွံ ့့အျပားကို ေထာက္ပံ့ေပးေနေသာ ေအာက္စီဂ်င္ ေလ်ာ့နည္း သြားပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အသက္ရႈမ၀ျဖစ္ျခင္း၊ ခက္ခဲျခင္း၊ ေသြးဖိအား က်ဆင္းျခင္း၊ အေရျပား ျဖဴေဖ်ာ့ သြားျခင္း၊ လက္ေကာက္၀တ္ ေသြးခုန္မႈ အားေပ်ာ့ၿပီး ျမန္ဆန္ျခင္းနွင့္ သတိလစ္ျခင္းအထိ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒီဓာတ္တံု ့ျပန္မႈဟာ စကၠန္ ့အနည္းငယ္မွ မိနစ္ပိုင္းအတြင္း ခ်က္ခ်င္း ျဖစ္ေပၚၿပီး ေဆးကုသမႈ ခ်က္ခ်င္း မခံယူႏိုင္ခဲ့လွ်င္ အသက္ ဆံုးရံႈးေစႏိုင္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အစားအစာႏွင့္ ဓာတ္မတည့္ျခင္း ဟူေသာ ျပသနာသည္ အလြန္ အေရးႀကီး ေသာ က်န္းမာေရး ျပသနာ တစ္ခုလို ့ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

Food Allergy ျဖစ္ေစမႈ ၉၀% ကို ေပးေသာ အစားအစာ (၈) မ်ိဳးရွိပါတယ္။ ၄င္းတို ့မွာ
(၁) ဥမ်ား
(၂) ငါး
(၃) ႏို ့
(၄) ေျမပဲ
(၅) အေၾကးခြံပါေသာငါး
(၆) ပဲပုပ္
(၇) အေစ့ အဆန္မ်ား
(၈) ဂ်ံဳတို ့ ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီအထဲမွာ ကေလးမ်ားကို ဓာတ္မတည့္ျခင္း အျဖစ္မ်ားေစတဲ့ အစားအစာမ်ားကေတာ့ ဥ၊ ႏြားႏို ့ႏွင့္ ေျမပဲတို ့ ျဖစ္ပါတယ္။

Ref:>> ေမြးေန႕ဆုမြန္